Šum na srcu nastaje zbog ubrzane cirkulacije i turbulentnog strujećeg toka krvi kroz određene delove srca, naročito kroz one koje imaju mali otvor
Obično u porodici zavlada prava panika kada lekari roditeljima kažu da dete ima šum na srcu. Da li je u ovakvom slučaju ugrožen rast i razvoj deteta, čak i njegov život?
Dok doji dete majka može i sama da oseti takav šum kada stavi ruku na njegove grudi – vrstu treperenja “kao kad maca prede . U medicini se ovo naziva tril (thrill). Važno je da se odmah javite lekaru koji će utvrditi da li je boja kože normalna, da li postoji strujanje u grudnom košu, kakav je puls i da li se radi o takozvanom funkcionalnom, ili organskom šumu…
Šum na srcu nastaje zbog ubrzane cirkulacije i turbulentnog strujećeg toka krvi kroz određene delove srca, naročito kroz one koje imaju mali otvor. Ovakav protok krvi daje vibraciju kao kod protoka vode. Reč je o šumu na srcu kod kojeg se vibracije visokog tonaliteta kreću od 200-400 herca (mera za vibracije), a grublji šumovi i do 800 herca.
Šum na srcu može da bude bezazlen, odnosno fiziološki (anorganski), koji se javlja kod dece sa visokom temperaturom zbog respiratornih infekcija, kod anemične dece, i dece sa otežanim disanjem. Ovakav šum ne treba lečiti, ako je ustanovljeno da su srce i krvni sudovi zdravi. Šum nestaje kada prođu razlozi zbog kojih je on i nastao.
Ako se otkrije da je šum organske prirode, posledica neke urođene, ili stečene srčane mane, veoma je važno da se postavi tačna dijagnoza. Za snimanje je ranije korišćena takozvana fonokardiografija, a danas se to radi ultrazvučnom dijagnostikom sa doplerom, koja precizno određuje uzroke bolesti. Može da se primeni u svim uzrastima, čak i na fetusu posle 4. meseca trudnoće.
Organski šum najčešće je posledica urođene srčane mane. Na hiljadu rođenih beba, 8-10 ima neku od srčanih mana. Svaka od njih daje određeni šum. Najčešće je reč o rupici na srcu (VSD- interkomorski defekt), srčanoj mani koja daje grub sistolni šum (4-6 stepeni po takozvanoj Levinovoj skali gradacije). Slede defekti između pretkomora (ASD) kod kojih se takođe javlja sistolni šum, ali se često otkriva tek u starijem uzrastu.
Kod oboljenja zalistaka, javlja se tzv. dijastolni šum, a kod bolesti arteriovenskih komunikacija (otvoreni arterijski kanal između plućne arterije i aorte) stalni sistalno dijastolni šum (poput zvuka lokomotive).
Šumovi na srcu u toku života mogu sami da se promene. Ako se rupica u komori zatvori, šum će se izgubiti, ali može da dode i do komplikacija. Zato je važno da se bolest prati i kontroliše u razmacima od najviše 6 meseci.
Vrste šumova na srcu
Šumovi na srcu se određuju prema:
– trajanju u odnosu na srčani ciklus (dele se na sistolni, dijastolni i sistalno-dijastolni)
– intenzitetu od 1-6 (bezazleni šumovi do 3. stepena)
– vrsti šuma (duvajući i muzikalni)
– mestu gde se šum čuje (lo-kalizovan, ili pre-
nosni)
Preporuke
Preoručuje se da deca sa oboljenjem srca ne idu u jaslice i vrtić. Treba da jedu više puta dnevno, ali manje i neslane obroke. Mogu normalno da se vakcinišu, ali uz obavezne lekarske kontrole. Za njih su dodatno opasne sve bakterijske infekcije, pa se preporučuje češće korišćenje antibiotika (kod svake popravke zuba, ili hirurške intervencije).
Opasne i obične infekcije
Dijagnoza se uspostavlja u prvih 6-12 meseci, posle čega se daje procena da li će šum sam proći, ili je potrebno lečenje. Svi koji imaju ovakvo organsko oboljenje srca (deca i odrasli) moraju dodatno da se čuvaju zapaljenja srčanih zalistaka (infektivnog endokarditisa). Da bi se sprečile za njih i pogubne komplikacije, ovim pacijentima se daju antibiotici i čak i kod bezazlenih zubarskih intervencija.
