U lečenju hemoroida veoma je važno rano dijagnostikovanje i prepoznavanje simptoma bolesti jer se na taj način osigurava efikasnije izlečenje. Ukoliko se na vreme otkriju, najbezbolnija i najjednostavnija metoda za uklanjanje ovih čvorića jeste sklerozacija…
Hemoroidalni venski jastučići predstavljaju normalni anatomski deo u analnom kanalu. Međutim, kada promene u njihovoj strukturi i veličini dovedu do tegoba kao što su bol, krvarenje, vlaženje, ispadanje hemoroida, slivanje sluzi ili sekundarne anemije, reč je o hemoroidalnoj bolesti. Iako je ovo najčešća bolest područja
anusa, sa kojom muku muči gotovo polovina ljudi starijih od 50 godina, mnogi oboleli izbegavaju da se obrate lekaru jer se radi o intimnom delu tela. Odlaganje lečenja može dovesti do ozbiljnih komplikacija, i česti su bolesnici čiji životni ritam i navike vremenom postaju podređeni hemoroidalnoj bolesti, jer vremenom čak i prilikom manjih napora hemoroidi mogu da “ispadnu” ili prokrvare. Sa druge strane, ukoliko se na vreme započne sa lečenjem, tretmani su jednostavniji, manje bolni, kraće traju i izbegava se rizik od nastajanja komplikacija koje zahtevaju ozbiljne operativne zahvate.
Zašto nastaju hemoroidi?
Na anorektalnom delu nalazi se venski splet, čije se vene vide kao sitni čvorići. U normalnim uslo-vima ovi hemoroidalni čvorići imaju veoma važnu ulogu pošto zadržavaju gasove i tečnu stolicu u debelom crevu i štite gornji deo analnog kanala od eventualnih povreda tokom pražnjenja creva. Hemoroidalni čvorići funkcionišu sve dok je očuvan vezivnopotporni sistem koji ih drži u normalnoj poziciji. Međutim, kada ove veze popuste zbog slabljenja, istezanja ili kidanja, stvaraju se uslovi za nastanak hemoroidalne bolesti. U takvim uslovima, tokom izbacivanja stolice, čvorići napunjeni krljvu iz dana u dan potiskuju se naniže, sve dok se konačno ne pojave van analnog kanala. Pošto se zbog pritiska analnog mišića (sfinktera) remeti odvod krvi iz ovih čvorića, hemoroidi se postepeno uvećavaju i vremenom postaju osetljivi, lako se povređuju i krvare.
Nastanku hemoroidalne bolesti dodatno pomažu nasledni i konstitucioni faktori, gojaznost, ali i loše životne navike: malo kretanja, ishrana u kojoj su slabo zastupljene žitarice, začinjena hrana, neredovni obroci koji dovode do neredovnih i tvrdih stolica, konzumiranje alkohola, ili dugotrajno sedenje pri radu. Za žene dodatni rizik predstavlja trudnoća.
Osnovni simptomi pojave šuljeva su svrab u perianalnom delu, bol, krvarenje i pojava sluzi. Bolesnici se najčešće javljaju lekaru zbog toga što su na spoljašnjem delu anusa napipali tvrdu kuglicu nekad čak veličine lešnika, glatke površine. Koža iznad izrasline je plavkasta i to je pouzdan znak da se stvorio tromb u spoljašnjem hemoroidu. Ove izbočine su bolne i krvare kada puknu. Unutrašnji hemoroidi nalaze se dublje u analnom kanalu i u većini slučajeva praćeni su bezbolnim krvarenjem i pojavom ispupčenja izvan anusa prilikom izbacivanja stolice. Ovi hemoroidi bole jedino kada se ukliješte i tada često ne mogu da se vrate u analni kanal. Ukoliko je krvarenje hronično ili obilno, može doći i do pojave sekundarne anemije.
Koje su metode lečenja hemoroida?
Oblik lečenja hemoroida zavisi od stepena bolesti i izraženosti tegoba. Najčešće se započinje konzervativnim metodama koje uključuju regulisanje procesa pražnjenja creva pravilnom ishranom bogatom vlaknima, uz uzimanje blagih laksativa, kako bi se izbegla pojava tvrde stolice. Obavezno je izbegavanje začinjene, ljute hrane i alkohola, ali i pranje analne regije nakon pražnjenja creva, sedenje u kupkama na bazi kamilice ili hipermangana i korišćenje antihemoroidalnih krema i čepića. Međutim, ovi postupci i preparati najčešće samo olakšavaju simptome bolesti.
Potpuno izlečenje, naročito u odmaklim stadijumima bolesti, moguće je postići jedino nekom od operativnih metoda, a osnovni princip svih ovih zahvata je podvezivanje (ligiranje) peteljke hemoroidalnog čvora (najčešće gumenom omčom kao kod Barro-nove ligature), čime se hemoroid postepeno steže i prekida mu se cirkulacija, te dolazi do njegovog otpadanja.
Pre dvadesetak godina popularna operacija metodom krioterapije (smrzavanja) sada se sve rede primenjuje zbog propratnih neželjenih pojava, dok laserske operacije, zbog skupoće i podjednako bolnih senzacija, zasad nemaju prednosti u odnosu na standardne tehnike.
Šta je sklerozacija?
Ukoliko se pacijent na vreme javi lekaru, hemoroidi na početnim stadijumima na veoma jednostavan i bezbolan način mogu se ukloniti sklerozacijom. Postupak se sastoji od injekcionog ubrizgavanja nekog od sklerozantnih sredstava u hemoroidalni čvor ili peteljku čvora, čime se izaziva blaga upalna reakcija koja dovodi do propadanja venskog zida i sušenja hemoroida. Ovaj postupak naročito se preporučuje starijim pacijentima koji imaju osetljive vene, a mogu se tretirati do tri hemoroida odjednom. Tretman traje veoma kratko i izvodi se pod lokalnom anestezijom, a jedina propratna nelagodnost može biti blagi bol. Nakon tretmana ne ostaje se u bolnici. U roku od 7 do 10 dana sasušeni hemoroid izbacuje se putem stolice i sigurno se neće pojaviti u narednih godinu dana. Naravno, moguće je sprečiti ponovni nastanak, ali samo ako se promeni način života, poveća unos voća, vlaknaste hrane i količine tečnosti.
STEPENI HEMOROIDALNE BOLESTI
Po svojoj prirodi hemoroidalna bolest je progresivna i ima četiri stepena. Hemoroidi prvog stepena su manji, ne ispadaju iz analnog kanala, a simptomi su najčešće manja krvarenja, povremeni svrb i peckanje. Hemoroidi drugog stepena ispadaju prilikom defekacije, ali se odmah vraćaju u analni kanal nakon završetka pražnjenja, dok ih kod trećeg stepena bolesnik sam mora vratiti nazad ili pustiti da se tokom noći povuku. Posebno su neugodni jer ispadaju i prilikom kašljanja, kijanja ili podizanja tereta. Na završnom stadijumu hemoroidi se ne mogu vratiti u anus, čvorovi su stalno nabreknuti zbog izraženog venskog zastoja, vlaže i vrlo su česte komplikacije praćene krvarenjem, uklještenjem i zapaljenjem.
