Sa ovom bakterijom se većina nas u životu sigurno susrela – proteus mirabilis je uz ešerihiju koli vodeći uzročnik urinarnih infekcija na našim prostorima. Proteus mirabilis je bakterija koja se u urinarnom traktu nalazi ukoliko je narušena imunološka barijera, odnosno, ukoliko je imunitet opao i došlo je do naseljavanja patološkog soja, uglavnom poreklom iz stomaka i stomačnih krvnih puteva.
Prisustvo proteus mirabilis bakterije se karakteriše karakerističnim simptomima. Gotovo redovni pratilac ove bakterije jeste pečenje pri mokrenju – osoba sa ovom bakterijom često odlaže mokrenje upravo zbog velikog bola i iscrpljujućeg peckanja. Zajedno sa klebsielom, u lečenju infekcije proteusom koriste se antibiotici u najvećem broju slučajeva, a posebna pažnja se posvećuje dijabetičarima kojima terapija mora biti adekvatno kombinovana sa antiglikemijskom terapijom.
Potrebno je reći da je proteus gram negativna bakterija, i da dosta lekova koji se koriste za lečenje standardnih infekcije kod proteusa ne pomažu.
Osobe koje su sklone razvoju infekcije proteusom jesu pacijenti koji se nalaze na bolničkom lečenju. Razlog leži u korišćenju urinarne cevi (katetera) koji, ukoliko s redovno ne menja, predstavlja idealnu bazu za naseljavanje patoloških sojeva proteusa i klebsiele.
Takođe, osobe koje imaju neku od seksualno prenosivih bolesti često imaju i odružen proteus mirabilis. Proteus je redovni pratilac drugih bakterija koje naseljavaju urogenitalne puteve.
Kako bi se na adekvatan način sprovela prevencija zaraze, potrebno je redovno kontrolisati higijenske uslove u toaletima i posebno voditi računa o sanitarijama kao i seksualnom vaspitanju.
Kako se prenosi Proteus mirabilis bakterija?
Proteus ima jedinstveni put prenosa – od analnog otvora ka genitalijama. U skladu sa tim, žene češće bivaju zahvaćene ovom infekcijom jer imaju kratke izvodne mokraćne puteve, te se infekcija mnogo brzo širi uzlazno, ka daljim putevima prema bubregu, a ponekad i sam bubreg biva zahvaćen, što je najgora opcija sa najlošijom kliničkom slikom i prognozom.
Higijena je preventivna mera, a kada je reč o bolničkim uslovima gde je proteus mirabilis čest uzročnik infekcije, bitno je sprovoditi politiku korišćenja jednokratnih materijala, jer se i procesom dezinfekcije, često ne uklone svi sojevi bakterija koji su se našli na kateteru.
Kako se dobija proteus mirabilis?
Jedan od načina prenošenja ove bakterije jeste i seksualni čin. Mada nije dominantna baterija, ona može da pogorša kliničku sliku i oteža lečenje. Statistički, seksualno prenosiva bakterija koja za pratnju ima proteus jeste hlamidija. Upotreba kondoma i kontraceptivnih pilula ne smanjuje rizik od zaraze bakterijom proteus mirabilis!
Proteus mirabilis bakterija u urinu
Uzimanjem uzorka urina, može se utvrditi, odnosno, potvrditi nalaz ove bakterije u urinu. Kod zdravih osoba, proteus se ne nalazi u mokraći, čak ni u tragovima. Kod osoba koje su preležale ovu infekciju, često se može naći proteus u minimalnoj koncentraciji, dok aktivnu infekciju karakteriše visoka koncentracija proteusa zajedno sa drugim urinarnim bakterijama. Procentualno, uurinu se češće sreće ešerihija koli, a proteus u tragovima. Potrebno je napomenuti da se kod dijabetičara, čak i ukoliko u telu postoji proteus, u urinu nekada ne registruje proteus mirabilis.
Simptomi kod odraslih
Simptomi proteus mirabilis infekcija su sledeći:
- Povišena telesna temperatura (usled izlučivanja velikog broja zapaljenksih medijatora)
- Bol u predelu prepona koji se širi ushodno uz leža i nishodno niz nogu
- Pojava krvi pri mokrenju (od nekoliko neprimetnih kapljica pa do šiktanja krvi u mlazu)
- Osećaj muke, gađenja i povraćanja – toksini ove bakterije deluju na organizam u celosti te vrlo često, nakon intenziviranog povraćanja, dolazi do stanja dehidracije
- Svrab u urogenitalnoj regiji je čest te se zbog toga savetuje nošenje pamučnog veša u periodu lečenja
- Neprijatan miris koji se zapaža i nakon tuširanja
Simptomi kod dece
Nedovoljno razvijen imuni sistem i prisustvo bakterija u neposrednoj okolini, razlog su čestih infekcija kod dece. Neobjašnjeno povećana telesna temperatura, plač, crvenilo u licu i česti prolivi, samo su neki od simptoma koji alarmiraju roditelje. Proteus mirabilis je bakterija koja je prisutna i u zdrave dece, a najčešće se nalazi u plućima nerazvijene dece gde naseljava najsitnije delove disajnih puteva. Upravo zbog svoje prirode naseljavanja pluća, proteus može dovesti do razvoja upale pluća. Već pri prvim znacima upale ovom bakterijom, potrebno je obratiti se pedijatru kako bi se prepisala terapija u skladu sa uzrastom. Pored navedenih simptoma, potrebno je voditi računa o tome da li dete odbija da jede – to je često pouydan znak da se u organizmu dešava neki patološki proces koji ometa normalno varenje.
Proteus mirabilis bakterija u nosu
Pri rutinskom ORL pregledu, lekar može zapaziti gnojavu kolekciju, nastalu dejstvom proteus mirabilis bakterije. Osim zapušenog nosa i akutne upale, proteus mirabilis ne daje nikakve komplikacije ukoliko se lokalizuje u nosu – razlog je jednostavan, nasejavanje nosa nastaje slučajno, naročito kod dece koja često imaju naviku da drže prste u nosu. Prljavim prstima se u nos unose kako proteus, tako i druge bakterije koje daju identičnu kliničku sliku. Kapi za nos i antibiotici su terapijski pristup postojanju proteusa mirabilsia u nosu i ustima.
Lečenje proteus mirabilis bakterije
Jedina i osnovna terapija infekcije proteusom mirabilisom jeste antibiotska terapija. Potrebno je napomenuti da je proteus mirabilis gram negativna bakterija, te da je u skladu sa tim i terapija odgovarajuća:
- Linija terapije se zasniva na korišćenju cefalosporina. Lekovi kao što su ceftriakson i cefotaksim su odličan izbor kod akutnih infekcija kako urinarnog trakta, tako i disajnih puteva.
- Liniju terapije čine honoloni i penicilini koji deluju i na gram pozitivne i na gram negativne bakterije.
Prilikom sprovođenja antibiotske terapije, potrebno je napomenuti da su kombinacije antibiotika dozvoljene samo u specifičnim slučajevima – prilikom težeg oboljenja kao i ukoliko terapija jednim antibiotikom nije dala željene rezultate.
Prilikom prepisivanja terapije, posebno treba voditi računa o osetljivosti na penicilin – mala deca često mogu da razviju komplikacije i težu kliničku sliku ukoliko imaju alergiju na penicilin a u sklopu terapije im je greškom prepisan.
Na nivou prevencije, lečenje se sprovodi održavanjem visokog nivoa higijene kao i izbegavanjem izlaganju faktorima rizika.
Ishranom se, takođe, mogu prevenirati urinarne infekcije. Trudite se da unosite namirnice sa pozitivnom biotskom kulturom, kao što su jogurt i mlečni proizvodi, kao i napitke koji stimulišu povećano mokrenje. Pijenjem 3 litara vode dnevno, pospešuje se rad bubrega i izbacivanje, kako viška tečnosti, tako i bakterija iz urogenitalnog trakta.
Nošenje pamučnog veša i depilacija urogenitalnog predela sprečavaju širenje bakterije na genitalni predeo.
