Psorijaza je bolest kože koju karakteriše pojava upaljenih, crvenkastih, oštro ograničenih žarišta različite veličine i prekrivenih srebrnasto-belim ljuspicama. Vrlo je česta, a tačan uzrok do danas ostaje velika nepoznanica. Ono stoje sigurno jeste to da nasleđe ima veliku ulogu, ali ne i presudnu, jer se nasleđuje samo sklonost ka pojavi psorijaze, ali se ona ne mora razviti. Ono što se, pak, zna jeste da psorijaza ne spada u grupu zaraznih bolesti i da se nikako ne može preneti sa osobe na osobu.
Vrste psorijaze
Postoji više oblika ove bolesti, a razlikuju se u trajanju, lokalizaciji i površini zahvaćenosti. U nekim slučajevima toliko je blaga da se dešava da pacijent ne zna da je oboleo, dok u nekim može zahvatiti i vrlo velike površine tela.
Najčešći oblik je Psoriasis vulgaris, koji se u početku
manifestuje malom crvenom flekicom u nivou kože, koja postepeno bubri i izdiže se, a na njenoj površini pojavljuju se ljuspice.
Gde se javlja psorijaza
Vrlo često, mesta zahvaćena psorijazom jesu predeli vlasišta (koža glave), laktovi, kolena, donji deo leđa, a osim kože, mogu biti zahvaćeni i oštećeni i nokti. U slučaju psorijaze vlasišta, na crvenoj koži vide se i debele naslage ljusaka, dok je na dlanovima i tabanima zahvaćenim ovim oboljenjem koža tvrda, zadebljana i često puca, stvarajući pri tom duboke i bolne rane.
Kada su psorijazom zahvaćeni nokti, obično se na njihovoj površini javljaju sitna tačkasta udubljenja, žućkaste mrlje, zadebljanja, oni su lomljivi a često može doći i do otpadanja celog nokta.
Postoji i kapljični oblik psorijaze, koji se veoma često javlja kod dece i adolescenata, obično mu prethbdi streptokokna infekcija gornjih disajnih puteva ili psihičke traume, a promene su rasprostranjene najčešće po trupu, rukama i nogama.
Do 30% ljudi koji boluju od psorijaze osećaju simptome upale zglobova, dok manji broj njih ima i funkcionalne smetnje, i tada je reč o obliku Psoriasis arthropathica – psorijaza obolelih zglobova.Poseban oblik, takozvana Psoriasis pustulosa, karakteristična je po pojavi mehurića ispunjenih gnojnim sadržajem.
Dijagnoza i lečenje psorijaze
Za tačnu dijagnozu bolesti neophodan je, osim klasičnog dermatološkog pregleda pomoću kojeg se konstatuje izgled i raspored promena, i histopatološki nalaz.
Cilj lečenja psorijaze je da se ublaži upala, te da se oštećenja na koži stave pod kontrolu, a način lečenja određuje se prema zdravstvenom stanju pacijenta, njegovim godinama i težini bolesti. U lokalnoj terapiji primenjuju se keratolitici, najčešće salicilna kiselina, antipsorijatici, glukokortikojdi i A-vitaminska kiselina. Veoma dobre rezultate daju i lokalni kortikosteroidi i njihove kombinacije sa keratoliticima. Omega-3 preparati mogu umanjiti svrab, crvenilo i ljuštenje kože.
Fototerapija za lečenje psorijaze
Jedna od metoda lečenja koja se primenjuje i u našoj zemlji jeste fototerapija, odnosno PUVA terapija, kod koje se kombinuju UVA zraci fotosenzibilizatori psoraleni, odnosno fotoaktivni biljni ekstrakti koji pojačavaju dejstvo UVA zraka na kožu. Tri sata pre izlaganja zracima, pacijent uzima tablete psoralena koji se dozira prema telesnoj težini. Tretman se obavlja tri puta nedeljno tokom dva-tri meseca.
