Muški i ženski polni organi

Muški polni organi sastoje se iz unutrašnjih i spoljašnjih.
Unutrašnje polne organe čine:

1. Muška polna žlezda, semnik (testis). U intratestikularnim semenim putevima sazrevaju muške polne ćeliie —spermatozoidi.Testis luči i hormone pa deluje i i kao žlezda sa unutrašnjim lučenjem.
2. Ektratestikularni semeni putevi: pasemnik , semevod (ductus deferens) i briznici (ductus ejaculatorius). Oni sprovode spermatozodde sadržane u semenoj tečnosti (sperma) od testisa do mokraćne cevi (urethra).
3. Žlezde povezane sa semenim putevima: semene kesice (vesiculae seminalis), protstatakestenjača, Covrperove žlezde (glandulae bulbourethralis Cowperi).

Spoljašnje muške polne organe čine:
1. Polni ud (penis).
2. Mokraćna cev (urethra masculina) čiji deo ispod ptrostate istovremeno predstavljia izvodni kanal za mokraću i spermu.
3. Mošnice (scrotum) u kojima su smeštena oba testisa,

Kako su kod nekih bolesti napadnuti polni ud i mokraćna cev, potrebno je nešto više reći o njihovoj građi. Polni ud je šupljikav (kavernotzni) organ koji se sastoji iz tri kavernozna tela i njihovih omotača, a sadrži i deo mokraćne cevi koji je istovremeno izvodni kanal mokraćne bešike i završni deo semenih puteva. Polni ud ima koren, telo i glavić (glans penis). Koren je pričvršćeni deo, telo je slotodan i duži deo, a glavić kupasto proširenje na vrhu tela uda. Glavić je odvojen od ostalog dela uda žlebom koji se zove vrat glavića. Ispupčena zadnja ivica glavića zove se corona glandis. Mokraćna cev je izvodni kanal mokraćne bešike koji služi i kao put za odvođenje sperme pri ejakulaciji. Svojim zadnjim krajem otvara se na dnu mokraćne bešike, a prednjim na vrhu glavića. Ukupna dužina uretre iznosi 14—20 mm, a šiirina 7—12 mm. U kliničkom pogledu uretra se deli na prednju (urethra anterior) i zadnju (urethra posterior) sa granicom na donjoj strani mokraćnopolne prečage. Uretra normalno ima svoja proširenja i suženja. Epitel sluzokože je pločastoslojevit u predelu glavića, a višeslojno cilindričan u kavernoznom delu. Prostatični deo uretre pored pločasto-slojevitog ima i epitel iste građe kao epitel sluzokože mokraćne bešike. Prostata je žlezda veličine kestena koja obuhvata početni deo uretre. Njen sekret je sastavni deo sperme. Veličine je 3—4 cm u visinu, širine 4—5 cm, a debljine 2—2,5 cm.

Ženski polni organi
Kao i muški, i ženski polni organi sastoje se iz unutrašnjih i spoljašnjih. Unutrašnje organe čine:
1. Jajnik (ovarium) — parni organ u kojem sazrevaju jajne ćelije i koji je istovremeno žlezda sa unutrašnjim lučenjem.
2. Jajovod ili materična tuba (tuba uterina Fallopii), sluzokožno-mišićni organ koji se pruža od jajnika do materice.
3. Materica (uterus) koja predstavlja vezu između jajovoda i vagine sa zadatkom da oplođenu jajnu ćeliju primi i hrani zametak koji će kada sazri grčenjem sopstvene muskulature izbaciti.
4. Usmina (vagina) sluzokožno-mišićna cev koja povezuje matericu sa stidniicom. Sluzokoža joj je građena od pločasto-slojevitog epitela, koji na ulaznom otvoru u matericu prelazi u jednoslojni cilindrični.

Spoljašnjii polni organ je stidnica (vulva) koju čiine: velike usne (labia majora ipudendi), trem usmine (vestibulum vaginae), erektilni organ — dražica (clitoris), tremna glavica (bulbus vestibuli) i tremne žlezde — velike (Bartolinijeve) i male. Mokraćni kanal žene (urethra feminina) — dug je 3—4 cm i odgovara zadnjoj uretri muškarca. Prečnika je 7 mm, a pruža se od dna mokraćne bešike duž prednjeg zida vagine, završavajući spoljašnjiim otvorom na 2— —2,5 cm ispod i pozadi glavića klitorisa, na gornjem zidu vaginalnog tema. Sluzokoža ženske uretre građena je od pločasto-slojevitog epitela vezikalnog tipa u gornjem delu, a vaginalnog tipa u donjem delu. Građa mokraćnog kanala i vagine značajna je za rasprostiranje gonoreje.