Sama joga je mnogo više od fizičkih vežbi. Ona obuhvata tehnike opuštanja, tehnike čišćenja (hata joga krije), položaje (joga asane), tehnike disanja (pranajame), tehnike proširenja svesti (radža joga krije) i meditaciju. S obzirom na to da je joga zvanično prihvaćena kao jedna od metoda alternativne medicine, saznajte kako se ona primenjuje kao terapija i protiv kojih oboljenja može pomoći…
Joga može biti od pomoći u slučaju kardiovaskularnih oboljenja, bolesti organa za disanje, dijabetesa, koštano-zglobnih tegoba, migrene, Parkinsonove bolesti, anksioznosti i mnogih drugih oboljenja. Praktikovanjem joge nе oslobađamo se samo stresa već poboljšavamo svoje zdravlje na svim nivoima – fizičkom, mentalnom, socijalnom i duhovnom.
Čas joge (ni)je terapija
Mada će osoba koja primenjuje jogu osetiti veliki, gotovo terapijski efekat joge, postoji razlika između klasičnog joga časa i joga terapijskog tretmana. Klasičan joga čas održava se s većom ili manjom grupom, obično zdravih ljudi, u trajanju od sat i po do dva sata, po određenom rasporedu metoda i tehnika joge. Mada bi učitelj, to jest instruktor, na početku časa trebalo da pita ima li među prisutnima osoba sa zdravstvenim problemima, dešava se da neko to prećuti. Naime, zbog rada u grupi, instruktor nije u mogućnosti da se pojedinačno posveti svakom članu grupe i njegovim problemima, ali važno je da naglasi ako se određene asane ili tehnike ne smeju primenjivati u slučaju određenih zdravstvenih problema.
Lečenje je uvek individualno
Za razliku od klasičnog časa joge, joga terapija je individualan tretman, što znači da se joga terapeut fokusira na lične potrebe i probleme pacijenta. Terapeut određuje joga tehnike koje će pomoći pacijentu u ublažavanju ili potpunom uklanjanju njegovih simptoma ili tegoba. On uči pacijenta kako da praktikuje te joga tehnike i preuzme aktivnu ulogu u brizi o sebi. Joga terapeut ima nešto drugačiju vrstu obrazovanja i drugačije veštine u odnosu na klasičnog joga instruktora, a joga tretman traje kraće od klasičnog joga časa – obično od 45 minuta do sat vremena.
Kako funkcioniše?
Joga terapija mogla bi da bude organizovana kao na indijskom nacionalnom institutu za jogu, koji je osnovala indijska vlada. Svaki pacijent se može javiti na opšti pregled – merenje krvnog pritiska, slušanje pluća, a po potrebi i merenje telesne temperature uz laboratorijski pregled krvi. Ako je pacijent, recimo, došao sa osipom na koži, biće poslat kod dermatologa, bez preporuke za joga terapijski tretman. Međutim, ako dođe gojazan pacijent s povišenim krvnim pritiskom, prepisaće mu se lekovi za snižavanje pritiska, biće poslat kod nutricioniste, a sastavni deo terapije jeste i razgovor s joga terapeutom, koji na osnovu nalaza i stanja pacijenta određuje individualnu terapiju. Nakon određenog perioda, isti pacijent se ponovo pregleda, a prethodno propisana terapija lekovima se koriguje najčešće smanjuje ili ukida. Istovremeno, pacijent je osposobljen da samostalno, kod kuće, sprovodi joga tretman, uz povremene kontrole.
Poštujte granice
Odabir tehnika, metoda i vežbi zavisi od zdravstvenog stanja pacijenta, kao i efekata koje treba postići joga terapijom. Joga terapija se može primenjivati u slučaju kardiovaskularnih oboljenja, bolesti organa za disanje, dijabetesa, koštano-zglobnih tegoba, migrene, Parkinsonove bolesti, anksioznosti… Naravno, ne primenjuju se iste tehnike kod pacijenata sa astmom i onih sa artritisom, jer joga terapija ne treba da da iste efekte kod različitih oboljenja. Takođe, broj ponavljanja i dužina ostajanja u određenom položaju, kao i dužina izvođenja tehnike disanja koriguje se tokom terapije, nije ista u prvim i kasnijim tretmanima. Ipak, uvek je važno poštovati princip svesnog izvođenja tehnike i položaja, uz poštovanje trenutnih ograničenja – ne sme se preći granica bola, a dah i pokret moraju biti usklađeni.
Sličan, ali ne isti pristup
Uslovno možemo reći da postoje terapijske grupe za pacijente sa sličnom vrstom zdravstvenog problema, s tim što će pristup biti sličan, ali ne i isti. Ako pacijent ima povišen krvni pritisak, primenjivaćemo tehnike opuštanja u ležećem položaju, asane istezanja i uvrtanja, neforsirane tehnike disanja… Izbegavaćemo asane koje se baziraju na obrnutim položajima na glavi, kao i tehnike disanja koje mogu dovesti do hiperventilacije, skupa neprijatnih simptoma koji nastaju kao posledica ubrzanog i produbljenog disanja. Ako pacijent ima bolove u donjem delu kičme, joga terapija će se bazirati na asanama istezanja i uvrtanja trupa u stojećem i sedećem položaju, istezanje sa trbušnim zidom na podu i slično.
Joga protiv artritisa
Joga terapija omogućava opuštanje celog tela, kao i mentalno opuštanje, što dovodi do snižavanja intenziteta bola, koji je najčešći i najneprijatniji osećaj kod obolelih od artritisa. Osim toga, neforsirane joga vežbe, koje ne opterećuju zglobove, omogućavaju postepeno smanjenje ukočenosti u zglobovima koja se javlja usled njihove neaktivnosti, kao i povećanje obima pokreta u zglobu. Redovno praktikovanje joge održava dobar tonus mišića. Mišići podržavaju zglobove, jaki mišići pomažu zglobovima da ostanu jaki. Međutim, zbog bola i ograničenosti pokreta u zglobovima, sprovodenje joga tretmana mora biti veoma oprezno, bez velikog opterećenja zglobova i naglih pokreta. Kako se stanje bude postepeno poboljšavalo, tako će se povećavati i intenzitet i obim pokreta.
Potpuno joga disanje – blagotvorno za svakoga
Način disanja utiče na naše celokupno zdravlje. Ljudi često dišu površno i ubrzano, dok su im mišici napeti. Ako nakon toga ne dođe do opuštanja, mogu se javiti povišen krvni pritisak, hroničan bol u leđima i zglobovima, nesanica, nervna razdražljivost, glavobolja i druge tegobe. Svesnim i voljnim produbljivanjem disanja, to jest potpunim joga disanjem možemo vratiti unutrašnju ravnotežu. Treba leći, razmaknuti stopala malo šire od širine kukova i malo odvojiti ruke od tela s dlanovima prema gore. Prvo se uči trbušno disanje – svesno, aktivno, s udahom se podiže, to jest ispupčava trbušni zid, a sa izdahom se trbušni zid spontano spušta, bez angažovanja trbušnih mišića. Potom se primenjuje potpuno joga disanje. S udahom prvo aktivno podižemo trbušni zid, zatim se širi grudni koš i na kraju se udah završava kod ključnih kosti u vrhovima pluća kao talas plime. Za izdah se kaže da je kao talas oseke to je pasivna faza, samo treba pustiti da vazduh izađe iz vrhova pluća, grudni koš se skuplja, a na kraju se trbušni zid spušta, s tim što treba povesti računa da se ne angažuju trbušni mišići, to jest da se trbušni zid ne povlači nadole.
